Over onze bevestigingsdrang of perfectionisme, kortom wanneer we moeilijk tegen onszelf kunnen zeggen dat we ok zijn

Perfectionisme is een basispatroon van onze maatschappij geworden. Twee kernwoorden liggen aan de basis van dit patroon: meer en beter. Dit uit zich in allerlei aspecten van onze samenleving: huisvesting, technologie, reizen, lichaamscultuur,…
Ook onze kinderen krijgen dit met de paplepel ingegeven. Zij worden als het ware uitgenodigd een patroon te ontwikkelen dat hen gelukkiger, slimmer, beter, gezonder, rijker,… maakt maar soms net het tegenovergestelde oplevert. Denk maar aan alle therapieën die onmiddellijk opgestart worden als het kind de ‘normen’ niet haalt. Het ‘meer en beter’ wordt vaak door het kind ervaren als ‘Ik ben niet goed zoals ik ben’.

Zo ontstaat perfectionisme. Het kind stelt voor zichzelf vast (of krijgt dit te horen) dat het niet ok is. Vanaf dat moment ontwikkelt het kind een nieuwe identiteit, een ‘nieuw’ kind dat er alles aan doet om ok gevonden te worden door de omgeving. Alles staat vanaf dan in het teken van aanvaard worden, (graag) gezien worden, erkenning krijgen. Het kind gaat dus enorm zijn best doen, goed zorgen voor anderen, zichzelf wegcijferen, … Hier is op zich niets mis mee wanneer het zijn eigen wil is. Bij deze kinderen gaat het echter over een moeten, hét kernwoord van hun nieuwe patroon. Zij willen zo graag ‘hun best’ doen en ervaren dit als een inwendige slavendrijver.

De voornaamste symptomen bij deze kinderen zijn faalangst, stress, paniekaanvallen, allerlei angsten, vermoeidheid, lusteloosheid,…
In de puberteit kunnen zich eetstoornissen ontwikkelen, zelfverminking, niet willen studeren uit angst het toch niet goed genoeg te doen of net het omgekeerde: te hard werken en zichzelf geen ontspanning gunnen, ….
Bij volwassenen ligt dit patroon vaak aan de basis van depressie, burn-out of chronische ziekten zoals Cvs en fibromyalgie.
Vaak kunnen mensen zichzelf bijsturen als ze zich bewust worden van hun denken en doen. Bij diegenen waar het patroon diep is ingeslepen, helpt enkel een individuele therapie die op het onbewuste niveau werkt.


Door Ilse Peeters

Mijn naam is Ilse Peeters. Ik ben 3ar actief geweest in het basisonderwijs, waarvan 14 jaar als zorgcoördinator. Drie jaar geleden had ik een stevige burn-out. De oorzaak was mijn ver doorgedreven perfectionisme. In gewone therapieën raadt men de mensen aan om ‘meer nee te zeggen’,’ gewoon wat minder hard te werken’ of ‘het allemaal wat los te laten’.
Voor iemand met perfectionisme werkt dit niet omdat het een patroon is dat ontstaan is in de kinderjaren en dat sterker is dan henzelf. Dit werd me duidelijk toen ik me liet coachen door Marcel Hendrickx van het Ontwikkelingsinstituut, schrijver van het boek: ‘Zeg me dat ik ok ben’ en docent ontwikkelingsgericht coachen van perfectionisme:
Ik ben onmiddellijk zelf de opleiding tot perfectionismecoach gaan volgen en heb nu mijn eigen praktijk.
Ik wil het met u over dit patroon van perfectionisme hebben omdat ik het belangrijk vind dat meerdere mensen hier weet van hebben en hier iets aan kunnen doen.