Ontomateria

Ontomateria is een tentoonstelling gecureerd door Stephan Balleux. Het woord is een combinatie van het Griekse ontos (zijn) en het Latijnse materia (materie). Het verwijst naar het idee dat materie niet zomaar ‘dingen’ zijn, maar dat ze nauw verbonden is met ons bestaan en ons denken.

Vijf kunstenaars onderzoeken die verstrengeling tussen materie en bestaan. Ze zien materie niet als een neutraal medium, maar als iets dat zelf denkt, weerstand biedt, herinnert en verandert. Het gaat dus niet om wat materie voorstelt, maar om wat materie doet en weet: hoe het ons gevoel van bestaan beïnvloedt en vormgeeft.

In deze tentoonstelling lijken materialen te leven: koper dat ademt, gips dat huilt, schaduw die luistert, beelden die zichzelf langzaam uitwissen. Het zijn geen metaforen, maar manieren om te laten zien dat ons denken altijd materieel is, en dat bestaan nooit losstaat van vorm.

Elke kunstenaar gebruikt materie als een soort gesprekspartner—iets dat terugpraat, tegenwerkt, inspireert of herinneringen oproept. Zo wordt de tentoonstelling een ruimte die levendig, poreus en instabiel is, en die laat zien hoe mens en wereld voortdurend met elkaar in wrijving staan.

Stephan Balleux (°1974, Brussel) onderzoekt hoe beelden onze blik en ons begrip van de werkelijkheid sturen. Zijn materialen kiest hij niet voor hun uiterlijk, maar omdat ze vragen stellen over wat we zien en hoe we kijken, zeker in een tijd waarin algoritmes onze perceptie beïnvloeden. Zijn beelden zijn nooit stabiel: ze misleiden, veranderen en tonen hoe realiteit zelf beweegt.

Alexandra Leyre Mein (°1979, Brussel) werkt heel intuïtief en emotioneel met materialen. Ze transformeert ze—bijvoorbeeld was in brons, of gips tegenover marmer—en laat zo zien hoe kwetsbaarheid en kracht samenkomen. Haar beelden stralen stilte en tijdloosheid uit en tonen hoe materie ons iets kan leren over wat het betekent mens te zijn.
Maryam Najd (°1965, Teheran) onderzoekt hoe beelden identiteit en anders-zijn vormgeven. Ze combineert kunsthistorische codes, koloniale iconen en afbeeldingen van vrouwen en naties. Zo laat ze zien dat de vrouw niet alleen een afgebeeld subject is, maar ook een plek waar machtsstructuren en persoonlijke ontworteling botsen. Haar werk maakt voelbaar hoe zwaar beelden kunnen wegen in ons bestaan.

Ileana Moro (°1992, Costa Rica) behandelt schaduw en duisternis als iets dat niet leeg is, maar juist vol betekenis. In haar werken wordt materie een soort meditatie, een stille plek waar dingen kunnen ontstaan. Ze balanceert tussen controle en loslaten, en maakt van schaduw een drempel waar aanwezigheid en afwezigheid elkaar raken.

Marius Ritiu (°1984, Satu Mare) werkt vooral met koper. Door herhaling, vormgeving en oxidatie verandert dit metaal in iets wat leeft tussen duurzaamheid en verval. Zijn vormen—zoals bergen, meteoren of trappen—worden symbolen van verbinding tussen het aardse en het kosmische, tussen het tijdelijke en het eeuwige.