Ontomateria  Voordeel Wattedoen.be

(NL) Ontomateria (zn., neologisme) is een tentoonstelling gecureerd door Stephan Balleux. Het woord Ontomateria, bedacht door de schilder zelf, verwijst naar een vorm van materie die intrinsiek verbonden is met de vraag naar het zijn. De term combineert het Griekse ontos (zijn) en het Latijnse materia (materie), en duidt niet op een passieve substantie, maar op een dynamisch, gestructureerd veld waarbinnen het bestaan wordt gedacht, ervaren en gemanifesteerd.

In plaats van een scheiding tussen abstract denken en materiële condities, bevestigt ontomateria dat bestaan altijd via materiële vormen wordt bemiddeld—cognitief, symbolisch, technologisch of zintuiglijk. Het beschrijft een vorm van materie die zowel vormend als reflectief is, in staat om denken te beïnvloeden en er tegelijk door gevormd te worden.

Als filosofisch concept daagt ontomateria dualistische ontologieën uit. Het verzet zich tegen het idee van een zuivere, losstaande subjectiviteit of idealiteit, en benadrukt de verstrengeling van bestaan met zijn materiële dragers. Het stelt dat het denken van de menselijke conditie altijd gebeurt vanuit en door materie—niet alleen fysieke materie, maar ook mentale, talige, geheugen-gerelateerde en systemische vormen.

Ontomateria impliceert een model van subjectiviteit en wereldvorming dat geworteld is in materiële complexiteit, waarbij materie niet slechts een passieve ontvanger van vorm is, maar een actieve vector van ontologische articulatie.

Deze tentoonstelling verenigt vijf kunstenaars die de verstrengeling tussen materie en bestaan onderzoeken—niet als gescheiden dimensies, maar als overlappende lagen van denken en vorm. Geïnspireerd door het concept van ontomateria benaderen deze werken materie niet enkel als medium, maar als ontologische vector: datgene wat denkt, herinnert, weerstand biedt, transformeert.

Ontomateria gaat niet over wat materie “voorstelt”; het gaat over wat materie weet, hoe het vorm geeft aan de manier waarop zijn wordt gevoeld, verbeeld en belichaamd. In deze werken ontmoeten we koper dat ademt, gips dat weent, schaduw die luistert, en beelden die zichzelf dromen tot ontbinding. Dit zijn geen metaforen, maar precieze proposities: dat denken altijd materieel is, en dat bestaan nooit zonder vorm is.

Elke kunstenaar gebruikt materie als gesprekspartner—een veld van intuïtie, herinnering, weerstand. De tentoonstelling wordt een ontomateriële ruimte: poreus, vitaal, instabiel, en reflectief voor een mens in frictie met zijn wereld.

Stephan Balleux (°1974, Brussel) bevraagt de grenzen van perceptie via illusionistische beeldconstructies die het gewoonlijke kijken verstoren. De materialen—organisch of synthetisch—worden niet gekozen om hun effect, maar om hun vermogen om het fenomeen van verschijning zelf in vraag te stellen. Via gelaagde culturele en historische referenties—zoologie, architectuur, cinema, literatuur—onderzoeken zijn werken de ontomateriële implicaties van het beeld: niet enkel wat het toont, maar hoe het perceptie materialiseert en de veranderende realiteitscondities onthult in een tijdperk gevormd door algoritmes. Het beeld wordt instabiele materie—denkend, misleidend, vervallend.

Alexandra Leyre Mein (°1979, Brussel) boetseert met emotionele intentie, waarbij elk materiaal dat ze aanraakt transformeert tot een vat van existentiële sensatie. Haar praktijk confronteert kwetsbaarheid en kracht, en verweeft het organische met het rigide—was tot brons, gips tegen marmer. De resulterende vormen belichamen ontomateriële spanning en spreken van hypersensitiviteit als epistemologie. Ze stralen stilte en tijdloosheid uit, en bieden een lumineuze visie op de mens—een ontologische blootstelling via materie.

Maryam Najd (°1965, Teheran) confronteert het ontologische gewicht van beeldvorming via een precieze wisselwerking tussen picturale kracht en semantische collage. Haar praktijk brengt beelden van vrouwen, naties, koloniale iconografieën en kunsthistorische codes samen om de materiële mechanismen te bevragen waarmee identiteit en anders-zijn worden geconstrueerd. De vrouwelijke figuur verschijnt niet als subject, maar als locus van ontomaterieel conflict: waar stereotype, geschiedenis en persoonlijke ontworteling botsen. Haar materie is beeld, geladen met kracht en breuk, doordrenkt van existentiële urgentie en reflectief denken. Najd illustreert alteriteit niet—ze materialiseert het.

Ileana Moro (°1992, Costa Rica) beschouwt schaduw als substantie. Haar visuele taal behandelt duisternis niet als afwezigheid, maar als ontologische diepte—een ruimte waar dingen niet verborgen zijn, maar gevormd worden. Haar techniek omarmt intuïtie, waardoor het onderbewuste via vloeiende, open gebaren naar boven komt. In haar handen wordt materie meditatie—een stil veld waarin zijn wordt opgeschort. De werken balanceren tussen controle en loslaten, stilte en trilling, aanwezigheid en terugtrekking. In deze gesuspendeerde toestand wordt het ontomateriële oppervlak een drempel: niet enkel wat we zien, maar wat ons stilletjes vormt terwijl we kijken.

Marius Ritiu (°1984, Satu Mare) behandelt koper niet enkel als metaal, maar als een mythe in wording. Via herhaalde processen van vormgeving en oxidatie verheft hij dit industriële materiaal tot een metafysische substantie, één die ademt tussen permanentie en verval. Zijn vormen—meteoren, bergen, trappen, vaten—functioneren als drempels tussen immanentie en transcendentie, tussen aardse ervaring en de uitgestrektheid van kosmische tijd. In zijn werk wordt de ontomateriële dimensie van koper zichtbaar: het spreekt van transformatie, van elementaire weerstand, en van de menselijke drang om zich te verbinden met iets dat groter is dan zichzelf.