Het Griekse woord musterion betekent datgene wat wordt geheim gehouden, een geheime leer, een geheime cultus. In de antieke Grieks-Romeinse wereld waren de mysteriën een heilige en geheime eredienst, vieringen en rituelen van geheimen. de deelnemers werden ingewijd, gereinigd en voorbereid op het leven na de dood.

Orpheus wordt meestal een mythische zanger uit Thracië genoemd, wiens naam dan verbonden wordt met de orfische mysteriën. Maar wellicht is hij een historische figuur geweest, een zeer belangrijke religieuze profeet, die later in de sfeer van de mythologie is opgenomen. Orpheus is in de eerste plaats priester en profeet van de mysteriën van de god Dionysus.
Maar waarom hoort het orfisme thuis in de traditionele theosofische beweging ? Nieuw waren de ideeën van schuld en boete, zuivering, oordeel en uitverkiezing; en daarmee ook de ware aard, de essentie, het noumenon van een wezen, de mens en zijn transcendente band met de goddelijke wereld.