In de Europese verbeelding, zowel in de Islamitische als Niet-Islamitische, bestaat er een blijvend vooroordeel dat de Moslim aanwezigheid op Europees gebied een vrij laattijdig gegeven zou zijn. Die aanwezigheid zou gelijktijdig zijn met de immigratiegolven van de tweede helft van de eeuw. Daaruit vloeit een ander vooringenomen idee, namelijk dat de twee beschavingen, Europa en Islam, totaal vreemd van elkaar zouden zijn, en door de wisselvalligheden van de geschiedenis gedoemd tot een moeilijk samenleven.

De tentoonstelling "De Islam is ook onze gechiedenis!" toont aan dat dit een totaal vertekend beeld is. De Islam is nooit afwezig geweest in dit werelddeel, noch in haar beschaving.

De Moslims zijn in het Westerse bekken van de Middellandse zee aangekomen in de 7e eeuw, tijdens hun verovering van het Iberisch schiereiland, waar ze zich zeven eeuwen lang hebben gevestigd. Vervolgens, nadat de val van Granada in 149n einde heeft gesteld aan de Islamitische aanwezigheid in het Westen van het continent, zijn de Turken al sinds meer dan een eeuw stevig ingepland in de Balkan. Daarnaast was en is er nog steeds een specifieke Europese Islam, op dezelfde wijze dat er een Maghrebijnse, Turkse, Indo-Pakistaanse, Arabische en Indonesische Islam bestaat.

Twee beschavingen die niets met elkaar te maken hebben? Neen, ze zijn weliswaar soms conflictueel geweest, maar ze stammen wel degelijk uit een gemeenschappelijke geestelijke en intellectuele noemer; ze behoren tot eenzelfde schriftuurlijke oorsprong en menen uit eenzelfde filosofische erfenis te ontstaan. De twaalf eeuwenlange overlapping is afwisselend gewelddadig en vreedzaam geweest, maar altijd rijk aan wederzijdse invloeden. Zonder hun ontmoeting zouden noch Europa, noch de Islam zijn wat ze zijn.

Deze tentoonstelling nodigt uit tot het her-beleven van dit deel van de geschiedenis, in een lange opeenvolging van geografische omwentelingen , een constant toestromen en wegvloeien, een geschiedenis waar we allen , in gelukkige of in rampzalige omstandigheden, de actoren van zijn.

De Islam, dit is ook onze geschiedenis! is een tentoonstelling over beschaving.

In Europa werden in het verleden en worden er vandaag meestal kunsttentoonstellingen naar voren geschoven; dit is gelinkt aan het bestaan van omvangrijke collecties en een stevige eeuwenlange traditie. Neemt niet weg dat een beschavingstentoonstelling (weinig alsdusdanig in Europa te zien) een krachtige manier is om cultuur naar voren te schuiven. Ze heeft het voordeel tientallen duizenden bezoekers naar zich toe te trekken. Het is een vorm van spektakel, dat zich ten eerste over een vrij lange periode kan ontplooien, dat vervolgens het verstand en de gevoeligheid van een breed publiek weet aan te wakkeren en dat ten slotte, als het verschillende communicatieniveau's weet te hanteren, alle sociale klassen, leeftijden en educatieniveau's kan bereiken – eigenlijk het enige spektakel dat zowel de universitair als de leerling, zowel de hooggeschoolde als de laaggeschoolde zal weten te boeien. Zodoende schept een tentoonstelling over beschaving een sociaal web en geeft er via cultuur een zin aan.

Indien ze goed geconcipieerd is, zal de beschavingstentoonstelling de verschillende cultuurdomeinen, en dus de kijk van haar bezoeker opentrekken. Ze belicht hedendaagse politieke bevragingen doorheen geschiedenis, wetenschap, kunst en zelfs – een ervaring die we als eersten hebben geïntegreerd in een tentoonstelling - doorheen theater. Ze integreert verscheidene vormen van kennis, die opgenomen worden door verschillende disciplines en bouwt ze om tot één harmonieus geheel. Deze dialoog heeft niet de pretentie wetenschap te produceren – een tentoonstelling zal immers nooit en boek of een wetenschappelijk artikel vervangen-; wel is zij een machtige verwekster van begrip en curiositeit.

In een wereld die gedesoriënteerd is door de globalisering van uitwisselingen en de woekerende uitbreiding van de communicatie, wordt een beschavingstentoonstelling de drager van een humanistische boodschap. Ze plaatst de mens terug in het hart van de menselijke bezorgdheden. En tenslotte hoeft de beschavingstentoonstelling een Europese dimensie te hebben, enerzijds omdat de gekozen thema's zich nooit beperken tot het 'nationale ik', maar ook omdat ze op verschillende plaatsen in Europa zal rondreizen.